ប្រែសម្រួល៖ ស-សម្បត្តិ

ញូវយ៉ក៖ លោក ដូណាល់ ត្រាំ នឹងត្រូវទទួលទោសនៅថ្ងៃទី១០ ខែមករា ក្នុងសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌដែលគាត់ត្រូវបានគេរកឃើញថាមានទោសពាក់ព័ន្ធនឹងការបង់ប្រាក់បំបិទមាត់តារាសិល្បៈសម្តែងរឿងអាសអាភាស។ ប៉ុន្តែ តាមការបញ្ជាក់របស់ចៅក្រមកាលពីថ្ងៃសុក្រ (ថ្ងៃទី៣ ខែធ្នូ)គាត់មិនទំនងជាត្រូវជាប់ពន្ធនាគារនោះទេ។

សេចក្តីសម្រេចរបស់ចៅក្រម Juan Merchan មានន័យថា លោកត្រាំនឹងត្រូវបង្ហាញខ្លួននៅសវនាការតុលាការត្រឹម១០ថ្ងៃមុនពិធីសប្បថចូលកាន់តំណែងនៅថ្ងៃទី២០ ខែមករា របស់គាត់ – ដែលជាហេតុការណ៍មិនធ្លាប់មាននៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រសហរដ្ឋអាមេរិក។

មុនលោកត្រាំ មិនធ្លាប់មានប្រធានាធិបតីអាមេរិកណាម្នាក់ – ទាំងអតីត ឬកំពុងកាន់តំណែង – ត្រូវបានចោទប្រកាន់ ឬផ្តន្ទាទោសពីបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌនោះឡើយ។

ចៅក្រមបានមានប្រសាសន៍ថា លោកត្រាំ អាយុ៧៨ឆ្នាំ អាចបង្ហាញខ្លួននៅពេលប្រកាសទោសដោយផ្ទាល់ ឬតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក។

គាត់បានសរសេរថា គាត់មិនមានបំណងផ្តន្ទាទោសលោកត្រាំឱ្យជាប់ពន្ធនាគារទេ ហើយការផ្តន្ទាទោសជា “ការដោះលែងដោយគ្មានល័ក្ខខ័ណ្ឌ” – មានន័យថាគ្មានការឃុំខ្លួន ពិន័យជាប្រាក់ ឬការដាក់ឱ្យស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យ – គឺជា “ដំណោះស្រាយដែលអាចធ្វើទៅបាន”។

ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ អ្នកនាំពាក្យរបស់លោកត្រាំ Steven Cheung បាននិយាយថា មិនគួរមានការផ្តន្ទាទោសក្នុងករណីនេះទេ។

លោក Cheung បានមានប្រសាសន៍ថា “ករណីខុសច្បាប់នេះមិនគួរត្រូវបានដាក់បណ្តឹងឡើយ ហើយរដ្ឋធម្មនុញ្ញតម្រូវឱ្យមានការទម្លាក់ចោលភ្លាមៗ”។

ចៅក្រម Merchan បានប្រកាសផែនការផ្តន្ទាទោសរបស់គាត់ដោយបដិសេធសំណើរបស់លោកត្រាំដើម្បីទម្លាក់ចោលករណីនេះដោយសារការឈ្នះឆ្នោតប្រធានាធិបតីរបស់គាត់។ មេធាវីការពារក្តីរបស់លោកត្រាំបានលើកឡើងថា ការមានករណីនេះនៅពីលើគាត់ក្នុងអំឡុងពេលធ្វើជាប្រធានាធិបតីនឹងរាំងស្ទះសមត្ថភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់។

ចៅក្រម Merchan បានបដិសេធអំណះអំណាងនោះ ដោយសរសេរថា ការទុកចោលសាលក្រមរបស់គណៈវិនិច្ឆ័យនឹង “បំផ្លាញនីតិរដ្ឋតាមរបៀបដែលមិនអាចវាស់វែងបាន”។

“ស្ថានភាពជាប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតរបស់ចុងចោទមិនតម្រូវឱ្យមានការប្រើប្រាស់សិទ្ធិអំណាច (របស់តុលាការ) ដ៏ ‘កម្រ’ ហើយដ៏ខ្លាំងក្លា ដើម្បីយល់ព្រមតាមពាក្យស្នើសុំ (ការទម្លាក់ចោល) នោះទេ” នេះជាអ្វីដែលចៅក្រម Merchan បានសរសេរក្នុងសេចក្តីសម្រេច។

ចៅក្រម Merchan ក៏បានបដិសេធអំណះអំណាងរបស់លោកត្រាំក្នុងឯកសារតុលាការចុះថ្ងៃទី៣ ខែធ្នូ ដែលថាការទម្លាក់ចោលត្រូវបានធានាដោយសារ “ការរួមចំណែកផ្នែកពលរដ្ឋ និងហិរញ្ញវត្ថុរបស់គាត់ចំពោះទីក្រុងនេះ និងប្រទេសជាតិមានច្រើនពេកមិនអាចរាប់អស់”។

ខណៈដែលទទួលស្គាល់ការបម្រើជាប្រធានាធិបតីរបស់លោកត្រាំ ចៅក្រមបាននិយាយថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសាធារណៈរបស់លោកត្រាំដែលរិះគន់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ក៏ជាកត្តាមួយសម្រាប់គាត់ក្នុងការកំណត់ថាតើចរិតលក្ខណៈរបស់លោកត្រាំ នឹងជះឥទ្ធិពលយ៉ាងណាទៅលើការសម្រេចចិត្តនេះ។

ចៅក្រម Merchan បានរិះគន់នូវអ្វីដែលគាត់ហៅថា “ការវាយប្រហារដ៏មិនចេះរួញរាដោយគ្មានភស្តុតាង” របស់លោកត្រាំប្រឆាំងនឹងភាពត្រឹមត្រូវនៃនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ ហើយបានកត់សម្គាល់ថា គាត់បានរកឃើញថាលោកត្រាំមានទោស១០ករណីនៃការមិនគោរពតុលាការក្នុងអំឡុងពេលជំនុំជម្រះក្តី ដោយសាររំលោភបទបញ្ជាបម្រាមការថ្លែងនៅក្រៅតុលាការអំពីសាក្សី និងអ្នកដទៃដដែលៗ។

“ចុងចោទបានខិតខំយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការផ្សាយតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម និងវេទិកាផ្សេងទៀតនូវការមិនគោរពរបស់គាត់ចំពោះចៅក្រម គណៈវិនិច្ឆ័យ គណៈវិនិច្ឆ័យធំ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ទាំងមូល” នេះជាអ្វីដែលចៅក្រម Merchan បានសរសេរ។

“ចរិតលក្ខណៈរបស់ចុងចោទ និងប្រវត្តិទាក់ទងនឹងនីតិរដ្ឋ និងអំណាចតុលាការត្រូវតែវិភាគ” ចៅក្រមបានលើកឡើង ដោយយោងទៅលើតុលាការ។ “ក្នុងន័យនោះ វាមិនមានទម្ងន់គាំទ្រគាត់ទេ”។

៣៤ករណី។

ករណីនេះបណ្តាលមកពីការបង់ប្រាក់ចំនួន១៣០.០០០ដុល្លារដែលអតីតមេធាវីរបស់លោកត្រាំ គឺលោក Michael Cohen បានបង់ឱ្យតារាសម្តែងរឿងមនុស្សពេញវ័យ Stormy Daniels។ ការបង់ប្រាក់នេះគឺដើម្បីរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់របស់នាងមុនការបោះឆ្នោតសហរដ្ឋអាមេរិកឆ្នាំ២០១៦ អំពីទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទដែលនាងបាននិយាយថា នាងបានធ្វើជាមួយលោកត្រាំកាលពី១០ឆ្នាំមុន ប៉ុន្តែលោកត្រាំបានបដិសេធ។

គណៈវិនិច្ឆ័យនៅម៉ានហាតតន់កាលពីខែឧសភាបានរកឃើញថា លោកត្រាំមានទោស៣៤ករណីនៃការក្លែងបន្លំកំណត់ត្រាអាជីវកម្មដើម្បីបិទបាំងការបង់ប្រាក់។ វាគឺជាលើកដំបូងដែលប្រធានាធិបតីអាមេរិកម្នាក់ត្រូវបានផ្តន្ទាទោស ឬចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ។

លោកត្រាំបានឆ្លើយថាមិនមានទោសទេ ហើយបានហៅករណីនេះថាជាការប៉ុនប៉ងរបស់មេធាវីស្រុកម៉ានហាតតាន់ លោក Bragg ដែលជាព្រះរាជអាជ្ញាបក្សប្រជាធិបតេយ្យដែលបានដាក់បណ្តឹងចោទប្រកាន់ ដើម្បីប៉ះពាល់យុទ្ធនាការឆ្នាំ២០២៤របស់គាត់។

ការផ្តន្ទាទោសលោកត្រាំត្រូវបានកំណត់កាលបរិច្ឆេទដំបូងនៅថ្ងៃទី១១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤ ប៉ុន្ត

ត្រូវបានពន្យារពេលច្រើនដង។ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ចៅក្រម Merchan បាននិយាយថា សំណើររបស់លោកត្រាំកាលពីខែសីហាដែលស្នើសុំពន្យារពេលផ្តន្ទាទោសរហូតដល់ក្រោយការបោះឆ្នោត បង្ហាញថាគាត់យល់ព្រមទទួលការផ្តន្ទាទោសក្នុងអំឡុងពេលផ្ទេរអំណាច។

“រាល់ការអះអាងរបស់ចុងចោទដែលថាកាលៈទេសៈបានផ្លាស់ប្តូរដោយសារជ័យជម្នះក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីរបស់ចុងចោទ ទោះបីជាងាយស្រួលក៏ដោយ គឺជាការមិនស្មោះត្រង់” នេះជាអ្វីដែលចៅក្រម Merchan បានសរសេរ។

ការិយាល័យរបស់លោក Bragg មិនបានជំទាស់នឹងការពន្យារពេលផ្តន្ទាទោសរហូតដល់ក្រោយការបោះឆ្នោតទេ។ ចៅក្រម Merchan កាលពីខែកញ្ញាបានពន្យារពេលរហូតដល់ថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា។

បន្ទាប់ពីលោកត្រាំបានឈ្នះការបោះឆ្នោតលើអនុប្រធានាធិបតី Kamala Harris ដែលមកពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យក្នុងការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី៥ ខែវិច្ឆិកា ចៅក្រមបានពន្យារពេលផ្តន្ទាទោសដោយមិនកំណត់ ដើម្បីរកវិធីសាស្ត្រសម្រាប់ជំហានបន្ទាប់។

ការិយាល័យរបស់លោក Bragg បានអះអាងថា មានវិធានការផ្សេងក្រៅពី “ដំណោះស្រាយដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ” នៃការទម្លាក់ចោលសាលក្រមរបស់គណៈវិនិច្ឆ័យដែលអាចកាត់បន្ថយកង្វល់របស់លោកត្រាំអំពីការរំខានដោយសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌ ខណៈពេលបម្រើការជាប្រធានាធិបតី ដូចជាការពន្យារពេលផ្តន្ទាទោសរហូតដល់ក្រោយពេលលោកត្រាំចាកចេញពីសេតវិមាននៅឆ្នាំ២០២៩។

ចៅក្រម Merchan បានសរសេរកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា គាត់យល់ឃើញថាជម្រើសជំនួសនោះ “មិនគួរឱ្យពេញចិត្តជាង” ការផ្តន្ទាទោសលោកត្រាំមុនពិធីសប្បថចូលកាន់តំណែងទេ។

• អភ័យឯកសិទ្ធិប្រធានាធិបតី

លោកត្រាំបានបរាជ័យនៅថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ ក្នុងការប៉ុនប៉ងដាច់ដោយឡែកមួយដើម្បីទម្លាក់ចោលការផ្តន្ទាទោសបង់ប្រាក់បិទមាត់ ដោយផ្អែកលើសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការកំពូលសហរដ្ឋអាមេរិកកាលពីថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា ដែលថាប្រធានាធិបតីមិនអាចត្រូវបានកាត់ទោសព្រហ្មទណ្ឌលើសកម្មភាពផ្លូវការរបស់ពួកគេទេ ហើយភស្តុតាងនៃសកម្មភាពផ្លូវការរបស់ពួកគេមិនអាចត្រូវបានបង្ហាញក្នុងករណីព្រហ្មទណ្ឌទាក់ទងនឹងការប្រព្រឹត្តផ្ទាល់ខ្លួនឡើយ។

ក្នុងការបដិសេធសំណើរបស់លោកត្រាំដើម្បីទម្លាក់ចោល ចៅក្រម Merchan បាននិយាយថា ការកាត់ទោសលើ “សកម្មភាពផ្ទាល់ខ្លួនយ៉ាងច្បាស់លាស់នៃការក្លែងបន្លំកំណត់ត្រាអាជីវកម្ម មិនបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ការជ្រៀតជ្រែកលើសិទ្ធិអំណាច និងមុខងាររបស់អង្គនីតិប្រតិបត្តិទេ”។

ការក្លែងបន្លំកំណត់ត្រាអាជីវកម្មអាចត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគាររហូតដល់បួនឆ្នាំ ប៉ុន្តែមិនតម្រូវឱ្យមានការឃុំខ្លួនទេ។ មុនការឈ្នះឆ្នោតរបស់គាត់ អ្នកជំនាញច្បាប់បាននិយាយថា មិនទំនងជាលោកត្រាំត្រូវជាប់ឃុំទេ ដោយសារតែការខ្វះប្រវត្តិព្រហ្មទណ្ឌ និងអាយុច្រើនរបស់គាត់។

លោកត្រាំត្រូវបានចោទប្រកាន់ក្នុងសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌរដ្ឋ និងសហព័ន្ធផ្សេងទៀតចំនួនបីក្នុងឆ្នាំ២០២៣៖ មួយពាក់ព័ន្ធនឹងឯកសារសម្ងាត់ដែលគាត់បានរក្សាទុកក្រោយពេលចាកចេញពីតំណែង និងពីរផ្សេងទៀតពាក់ព័ន្ធនឹងការប៉ុនប៉ងរបស់គាត់ក្នុងការប្តូរលទ្ធផលនៃការបរាជ័យក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២០របស់គាត់។

គាត់បានឆ្លើយថាមិនមានទោសក្នុងករណីទាំងបីនេះទេ។ ក្រសួងយុត្តិធម៌បានស្នើឱ្យទម្លាក់ចោលករណីសហព័ន្ធទាំងពីរបន្ទាប់ពីជ័យជម្នះក្នុងការបោះឆ្នោតរបស់លោកត្រាំ។

សំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌរដ្ឋរបស់លោកត្រាំនៅរដ្ឋ Georgia ទាក់ទងនឹងការចោទប្រកាន់ដែលចេញពីការប៉ុនប៉ងរបស់គាត់ក្នុងការប្តូរលទ្ធផលនៃការបរាជ័យក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២០របស់គាត់នៅរដ្ឋនោះ កំពុងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពមិនច្បាស់លាស់៕

ប្រភព៖ Reuters/sn